Wanneer heb je recht op bijzonder verlof?

Er zijn duidelijke regels vastgesteld in de wet wanneer het gaat om het opnemen van verschillende soorten verlof. Bij bijzonder verlof, of buitengewoon verlof, is het een ander verhaal. Dit staat niet per wet vastgesteld. Toch is een bedrijf soms verplicht om je bijzonder verlof te geven. Een begrafenis, verhuizing, bruiloft, examen of ziekenhuisbezoek. Valt dit onder het bijzonder verlof? De regels leg ik je in dit artikel uit.

Wanneer kun je verplicht bijzonder verlof krijgen?

Als het bedrijf waar je werkt onder een verplicht cao valt, dan zijn daarin regels opgesteld voor het krijgen van een verplicht bijzonder verlof. Wanneer het bedrijf geen cao heeft, dan zijn deze regels vaak vastgelegd in een contract, arbeidsovereenkomst of personeelshandboek. Zijn er geen afspraken gemaakt? Dan raad ik aan om dit alsnog met je werkgever te bespreken en vast te leggen.

De verlofregels

Verplicht bijzonder verlof staat dus niet vastgesteld in de wet. Vaak wordt bijzonder verlof opgenomen in de arbeidsovereenkomst of in de cao. Deze twee mogelijkheden leg ik hieronder uit.

1. Verlofregels in de cao

Valt het bedrijf waarin je werkt onder een cao? Dan kun je hierin precies opzoeken wanneer en hoe lang je bijzonder verlof kunt opnemen. Ook is hierin opgenomen of je werkgever je verzoek om bijzonder verlof kan weigeren en of je doorbetaald krijgt of niet.

2. Verlofregel in een arbeidsovereenkomst of personeelshandboek

Wanneer je werkzaam bent in een bedrijf zonder cao worden afspraken over bijzonder verlof vaak gemaakt en vastgelegd in een arbeidsovereenkomst of personeelshandboek.

Soorten bijzonder verlof

Er zijn een aantal redenen op bijzonder verlof aan te vragen. Het gaat dan bijvoorbeeld om:

1. Overlijden

Wanneer er een dierbare overlijdt wil je natuurlijk de gelegenheid krijgen om hier afscheid van te nemen. De regels voor het opnemen van bijzonder verlof bij overlijden zijn als volgt:

• Bij een echtgenoot/partner en bloed- of aanverwanten in de 1^e graad geldt vier dagen vrij. Vanaf de dag van overlijden tot en met de dag van de begrafenis of crematie.
• Bij bloed- of aanverwanten in de 2^e graad geldt twee dagen vrij. De dag van overlijden en de dag van de begrafenis of crematie.
• Bij bloed- of aanverwanten in de 3^e en 4^e graad geldt één dag vrij. Dit is de dag van de begrafenis of crematie.

Valt de overleden dierbare buiten deze regels? In het geval van overlijden laat een werkgever vaak zijn beste kant zien. Ga het gesprek met je werkgever aan en leg de situatie uit.

Wanneer je de enige in de familie bent die zaken rond het overlijden kan regelen, heb je recht op calamiteitenverlof. Dit verlof loopt na loop van tijd over in bijzonder verlof.

2. Ondertrouw

Wanneer je in ondertrouw gaat heb je volgens de regels recht op één vrije dag.

3. Huwelijk

Natuurlijk wil je voor je huwelijk verlof opnemen. Voor deze gelegenheid krijg je vaak twee tot 4 dagen bijzonder verlof. Dit geldt tevens bij geregisterd partnerschap.

4. Huwelijk van een familielid

Als een naast familielid in de 1^e of 2^e graad gaat trouwen, dan wil je daar natuurlijk graag bij zijn. In veel cao’s of overeenkomsten kun je op de dag van het huwelijk een dag vrij nemen. De voorwaarde is wel dat je aanwezig bent bij de huwelijksplechtigheid.

Voor bloed- en aanverwantschappen in de 1^e of 2^e graad geldt:

• Familieleden in de 1e graad: (schoon)ouders of (stief)kinderen.
• Familieleden in de 2e graad: grootouders, kleinkinderen, broers, zwagers en (schoon)zussen.

Ooms en tantes zijn familieleden in de 3e graad. Als zij trouwen, kun je geen bijzonder verlof opnemen voor het bijwonen van deze trouwdag. Dezelfde regels gelden overigens voor geregistreerd partnerschap.

5. Jubileum

Ben je 25 jaar getrouwd? Of misschien wel 40 jaar? Vier je je zilveren of gouden bruiloft? Of ben je 25 jaar in dienst bij je werkgever? Ook voor deze gelegenheden kun je bijzonder verlof aanvragen. De regels hiervan zijn:

• Voor een eigen huwelijksjubileum (25 of 40 jaar) krijg je één vrije dag.
• Voor een huwelijksjubileum van je ouders, schoonouders of pleegouders (25, 40, 50, 60 jaar) krijg je ook één vrije dag.
• Voor een dienstjubileum kun je één tot drie dagen vrij krijgen. Dit is afhankelijk van hoe lang je in dienst bent.

6. Sollicitatie

In de meeste gevallen moet je voor een sollicitatiegesprek vakantie-uren opnemen. Het kan zijn dat solliciteren onder de regeling voor bijzonder verlof valt. Dit staat dan vastgelegd in de cao of arbeidsovereenkomst.

7. Verhuizing

Wanneer je gaat verhuizen heb je in de meeste gevallen recht op bijzonder verlof. De meeste cao’s geven je twee dagen vrij voor het uitvoeren en regelen van een verhuizing. Mocht je werkgever niet onder een cao vallen, dan moet je goed kijken wat er in de arbeidsovereenkomst is opgenomen.

8. Doktersbezoek

Zorg er ten eerste voor dat je de meeste dokters- of tandartsafspraken buiten je werk om plant. Is dat niet mogelijk, dan kun je bijzonder verlof opnemen. Houd er wel rekening mee dat je geen onvoorwaardelijk recht op een bezoek aan de dokter of tandarts hebt.

Ben je zwanger? Dan heb je wel altijd recht om onder werktijd afspraken te maken voor controles. Je loon wordt in dit geval doorbetaald. Dit is vastgelegd in de arbeidstijdenwet.

Ben je ziek, waardoor je niet kunt werken. Dan gelden de regels van het ziekteverzuim. Bekijk goed wat deze regels bij jouw werkgever inhouden.

9. Studie-uren of examen

Bijzonder verlof voor een examen van een werk gerelateerde training, cursus of opleiding is gebruikelijk. Verlof voor de uren die je besteedt aan leren is niet verplicht, maar wanneer je het gesprek met je werkgever aangaat is dit nog weleens mogelijk.

Betaald of onbetaald verlof?

Tijdens bijzonder of buitengewoon verlof wordt je loon doorbetaald, mits dit is afgesproken in een cao, personeels­handboek of arbeids­overeenkomst. Als er nog geen afspraken zijn vastgelegd, dan is het slim om dit alsnog te doen. In sommige gevallen kun je ervoor kiezen om onbetaald verlof op te nemen. Dit is bijzonder verlof dat niet is opgenomen in een overeenkomst. Daarnaast zijn er twee wettelijke vormen van onbetaald verlof: het ouderschapverlof en langdurend zorgverlof.

Bekijk goed of je bijzonder of buitengewoon verlof kunt aanvragen en of dit verlof doorbetaald wordt. Verlofregels staan vaak vastgelegd in een cao. Mocht je werkgever niet aangesloten zijn bij een cao, dan kun je de regels terugvinden in je arbeidsovereenkomst of personeelshandboek. Bestudeer deze regels goed. Heb je vragen over bijzonder verlof? Dan kun je altijd contact met mij opnemen.

Groet,

Maura